Tunnelvisie, het gevolg van overijverig focussen op je focus?

Een aantal misdrijven worden in de media uitgemeten als zaken waarin de politie lijdt aan tunnelvisie. Tunnelvisie is van oorsprong een medische term. Hier kijk ik echter naar de bekrompen visie die iemand heeft en daardoor geen oog heeft voor argumenten of aanwijzingen die afwijken van een vooroordeel of vaste overtuiging.

Bij politieonderzoeken is tunnelvisie eigenlijk steeds het gevolg van een zeer sterke focus op bijvoorbeeld een hoofdverdachte. Er wordt gezocht naar bevestigingen waardoor de hoofdverdachte steeds meer de dader wordt. Zijpaden of andere invalshoeken worden vermeden.

Ook bij overheidsprojecten zijn voorbeelden te vinden waarbij er sprake is van een tunnelvisie. Het overijverig blijven focussen en daarmee alle kritische geluiden negeren omdat er veel geld is geïnvesteerd in het project of omdat de besluitvorming deze focus zogenaamd verlangt.

Kan tunnelvisie dan op meer plaatsen voorkomen? Zoals binnen je bedrijf of organisatie? Ik denk van wel.

Door je medewerkers te laten focussen tijdens hun werk of opdracht, werk je tunnelvisie in de hand. Er ontstaat dan makkelijk de neiging om zich af te sluiten voor signalen die afwijken van de gewenste signalen. De signalen waarop gefocust dient te worden.

Er wordt dan gezocht naar het gelijk hebben om hier dan ook aan vast houden. Het op zoek gaan naar bevestiging van je gelijk in plaats van energie te stoppen in het luisteren naar tegenargumenten. Er zijn zelfs een aantal (Belbin) rollen die het ontwikkelen van de kenmerken van tunnelvisie met zich mee dragen*.

Daarmee is tunnelvisie als gedrag misschien wel menselijker dan aanvankelijk aangenomen. Uiteraard is tunnelvisie meer dan alleen het vasthouden aan ideeën en argumenten om enkel de focus te bewaren. Maar toch ligt de kern bij het niet willen wijken voor andere argumenten of zienswijzen.

Kun je er iets aan doen?

Bewust worden is een eerste stap. Bewust worden dat vragen te focussen op een bepaald doel tunnelvisie met zich mee kan brengen. Focussen moet een hulpmiddel zijn en niet een argument.

Ook bewust worden dat bepaalde medewerkers binnen je team eerder geneigd zijn een tunnelvisie te omarmen en te koesteren helpt je verder. Een uitgebreide rollenscan brengt doeltreffend aan het licht wie welke rollen heeft.

Bij deze rollenscan kom je ook er achter of iemand binnen je team van nature de zaken graag nog eens overweegt en ook ruimte vraagt voor tegenargumenten, andere ideeën of voorzichtig is om te snel conclusies te trekken.

Kortom iemand die met net iets langer wikken en wegen graag als negatief wordt ervaren, maar daarmee wellicht de organisatie laat focussen op een gezonde toekomst met visie.

Wil je meer weten over tunnelvisie, lees dan bijvoorbeeld het boek ‘Waarom ik altijd gelijk heb’ van Eric Rassin. Wil je meer weten over een rollenscan met uitgebreide inzicht over de rollen, normen en waarden beleving van je team binnen je organisatie neem dan bijvoorbeeld contact op met mij.

RUUD